Sylabus
Informacje ogólne
| Pole | Wartość |
|---|---|
| Wydział | Psychologii i Prawa w Poznaniu |
| Nazwa przedmiotu | Podstawy metodologii i statystyki |
| Rok akademicki | 2025/2026 |
| Kierunek studiów | psychologia |
| Profil studiów | ogólnoakademicki |
| Poziom studiów | studia I stopnia i jednolite studia magisterskie |
| Rodzaj przedmiotu | obowiązkowy |
| Forma studiów | stacjonarne i niestacjonarne |
| Rok studiów | II |
| Semestr | zimowy |
| Punkty ECTS | 8 ECTS |
| Nakład pracy studenta (h) | 200 |
| Język wykładowy | polski |
| Koordynator | dr Elwira Brygoła · ebrygola@swps.edu.pl |
Forma zajęć i godziny
| Forma zajęć | Godziny — stacjonarne | Godziny — niestacjonarne |
|---|---|---|
| Wykład | 30 | 24 |
| Ćwiczenia | 24 | 18 |
Prowadzący
| Forma zajęć | Prowadzący (stacjonarne) | Prowadzący (niestacjonarne) |
|---|---|---|
| Wykład | dr Elwira Brygoła | dr Elwira Brygoła |
| Ćwiczenia | mgr Julia Idzikowska: jidzikowska@swps.edu.pl dr Weronika Trzmielewska: wtrzmielewska@swps.edu.pl mgr Michał Zięba: mzieba1@swps.edu.pl |
mgr Tomasz Godlewski: tgodlewski@swps.edu.pl dr Jakub Wierzbicki: jakub.wierzbicki@swps.edu.pl mgr Michał Zięba: mzieba1@swps.edu.pl |
Bilans punktów ECTS
Godziny kontaktowe
| Forma | Stacjonarne | Niestacjonarne |
|---|---|---|
| Wykład | 30 | 24 |
| Ćwiczenia | 24 | 18 |
| Razem (kontaktowe) | 54 | 42 |
Samodzielna praca studenta*
| Rodzaj aktywności | Stacjonarne | Niestacjonarne |
|---|---|---|
| Czytanie literatury do zajęć | 30 | 36 |
| Wykonanie zadań domowych | 10 | 10 |
| Przygotowanie do kolokwium | 52 | 52 |
| Przygotowanie do egzaminu | 52 | 58 |
| Udział w egzaminie | 2 | 2 |
| Razem (samodzielna praca) | 146 | 158 |
* Średnia liczba godzin przeznaczonych na zrealizowane rodzaje aktywności (1 godz. = 45 min).
Łączny nakład pracy studenta: 200 h (stacjonarne) · 200 h (niestacjonarne)
Efekty uczenia się
| Kod kierunkowy (JSM) | Przedmiotowe efekty uczenia się | Odniesienie do efektów I stopnia |
|---|---|---|
| PSJ_W22 | Student w stopniu zaawansowanym zna kluczowe pojęcia z zakresu metodologii badań eksperymentalnych i korelacyjnych, ma wiedzę na temat metod i planów badawczych w psychologii; w stopniu zaawansowanym zna kluczowe zagadnienia statystyki opisowej i indukcyjnej; rozumie współzależności zachodzące między wymaganiami metodologicznymi a wymaganiami etycznymi w prowadzeniu badań. | PS1_W20, PS1_W21 |
| PSJ_U09 | Student potrafi opracować statystycznie wyniki prostych badań eksperymentalnych i korelacyjnych; potrafi posługiwać się wybranym pakietem statystycznym. | PS1_U2 |
| PSJ_K08 | Student jest świadomy ograniczeń korzystania z empirycznych źródeł wiedzy; jest przekonany o konieczności przestrzegania zasad etycznych w badaniach naukowych. | PS1_K9 |
Treści programowe — wykład
| Treści programowe | Literatura obowiązkowa | |
|---|---|---|
| 1 | Psychologia jako nauka empiryczna. Wprowadzenie do metodologii badań psychologicznych. | Józefacka, N. M., Kołek, M. F., Arciszewska-Leszczuk, A. (2023). Metodologia i statystyka. Tom 1. Przewodnik naukowego turysty (s. 9–17). WN PWN. |
| 2 | Zmienne, ich klasyfikacja i operacjonalizacja. Metody badań. | Babbie, E. (2003). Badania społeczne w praktyce (s. 139–171). WN PWN. Józefacka i in. (2023), Tom 1 (s. 64–72). |
| 3 | Statystyki opisowe zmiennych. Rozkład normalny. | Bedyńska, S., Cypryańska, M. (red.) (2013). Statystyczny drogowskaz 1 (s. 84–111). WAS. Józefacka i in. (2023), Tom 1 (s. 148–156, 197–233). |
| 4 | Wybór modelu badawczego – paradygmat korelacyjny i regresyjny. Formułowanie pytań i hipotez badawczych. | Bedyńska & Cypryańska (2013), Drogowskaz 1 (s. 198–221, 149–157, 160–192). Józefacka i in. (2023), Tom 1 (s. 37–63). Shaughnessy, Zechmeister, Zechmeister (2002), Metody badawcze w psychologii (s. 143–187, 223–251, 281–302). GWP. |
| 5 | Wybór modelu badawczego – paradygmat eksperymentalny i porównawczy. Sposób formułowania pytań i hipotez badawczych. | (jak wyżej) |
| 6 | Próba i jej dobór. | Józefacka i in. (2023), Tom 1 (s. 80–85, 132–148). |
| 7 | Podstawy wnioskowania statystycznego. Istotność statystyczna. Przedziały ufności. | Bedyńska & Cypryańska (2013), Drogowskaz 1 (s. 136–140). Józefacka i in. (2023), Tom 1 (s. 167–195). Shaughnessy i in. (2002), Metody badawcze… (s. 440–450). |
| 8 | Wybrane zagadnienia testów statystycznych: założenia testów, moc testów, wielkość efektu. | (jak wyżej) |
| 9 | Wybrane zagadnienia etyki badań psychologicznych. | Brzeziński, J. M., Oleś, P. K. (2021). O psychologii i psychologach… (s. 433–475). WN PWN. Shaughnessy i in. (2002), Metody badawcze… (s. 59–100). |
Treści programowe — ćwiczenia
| Treści programowe | Literatura obowiązkowa | |
|---|---|---|
| 1 | Wprowadzenie do pracy z pakietem SPSS. Interfejs programu. Tworzenie bazy danych. Podstawowe operacje na danych. Tworzenie wskaźników zmiennych. | Bedyńska, S., Cypryańska, M. (red.). (2013). Statystyczny drogowskaz 1. Praktyczne wprowadzenie do wnioskowania statystycznego (s. 48–71, 114–130). Wydawnictwo Akademickie Sedno. Józefacka, N. M., Kołek, M. F., Arciszewska-Leszczuk, A. (2023). Metodologia i statystyka. Tom 1. Przewodnik naukowego turysty (s. 105–114). Wydawnictwo Naukowe PWN. |
| 2 | Statystyki opisowe zmiennych. Rozkład normalny. Testy normalności rozkładu. | Bedyńska, S., Cypryańska, M. (red.). (2013). Statystyczny drogowskaz 1 (s. 84–111). Wydawnictwo Akademickie Sedno. Józefacka, N. M., Kołek, M. F., Arciszewska-Leszczuk, A. (2023). Metodologia i statystyka. Tom 1 (s. 148–156, 197–233). WN PWN. |
| 3 | Analiza korelacji. Zasady wyboru współczynnika korelacji. Współczynnik determinacji. Analiza kontyngencji. | Bedyńska, S., Cypryańska, M. (red.). (2013). Statystyczny drogowskaz 1 (s. 198–221, 149–157). Wydawnictwo Akademickie Sedno. Józefacka, N. M., Kołek, M. F., Arciszewska-Leszczuk, A. (2023). Metodologia i statystyka. Tom 1 (s. 340–361, 241–245). WN PWN. |
| 4 | Parametryczne i nieparametryczne testy różnic dla prób niezależnych: test t dla prób niezależnych, test U Manna-Whitneya. | Bedyńska, S., Cypryańska, M. (red.). (2013). Statystyczny drogowskaz 1 (s. 160–192). Wydawnictwo Akademickie Sedno. Józefacka, N. M., Kołek, M. F., Arciszewska-Leszczuk, A. (2023). Metodologia i statystyka. Tom 1 (s. 275–309). WN PWN. |
| 5 | Parametryczne i nieparametryczne testy różnic dla prób zależnych: test t dla prób zależnych, test Wilcoxona. Test t dla jednej próby. | (jak wyżej) |
| 6 | Podsumowanie analiz poznanych podczas ćwiczeń i kolokwium semestralne. | Literatura do ćwiczeń z całego semestru. |
Literatura uzupełniająca (wykład i ćwiczenia)
- Ferguson, G. A., Takane, Y. (2007). Analiza statystyczna w psychologii i pedagogice. WN PWN.
- Francuz, P., Mackiewicz, R. (2005). Liczby nie wiedzą, skąd pochodzą. Przewodnik po metodologii i statystyce nie tylko dla psychologów. Wydawnictwo KUL.
- Howell, D. C. (2013). Statistical Methods for Psychology (8 ed.). Wadsworth, Cengage.
- Kline, R. B. (2020). Becoming a Behavioral Science Researcher: A guide to producing research that matters (wyd. 2). The Guilford Press.
- Wieczorkowska, G., Wierzbiński, J. (2007). Statystyka: Analiza badań społecznych. Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Warunki zaliczenia / kryteria oceniania
| Ocena | Próg punktowy |
|---|---|
| Bardzo dobra (5,0) | 91–100 |
| Dobra plus (4,5) | 81–90 |
| Dobra (4,0) | 71–80 |
| Dostateczna plus (3,5) | 61–70 |
| Dostateczna (3,0) | 51–60 |
| Niedostateczna (2,0) | < 51 |
Składowe oceny
| Sposób weryfikacji efektów | Punktacja* |
|---|---|
| Testowy egzamin z wykładu | 21–40 |
| Kolokwium praktyczne z ćwiczeń (SPSS) — na uczelni, na ostatnich ćwiczeniach | 20–40 |
| Zadanie domowe nr 1 – analiza i interpretacja danych przy pomocy pakietu SPSS: przekształcenia surowych danych, statystyki opisowe, analizy normalności rozkładu, analiza korelacji, analiza kontyngencji | 5–10 |
| Zadanie domowe nr 2 – analiza i interpretacja danych przy pomocy pakietu SPSS: testy dla prób niezależnych, testy dla prób zależnych, test dla jednej próby | 5-10 |
* Uzyskanie minimalnej punktacji w danej składowej jest warunkiem zaliczenia.
Zasady dodatkowe. Warunkiem przyznania punktów za poprawne odpowiedzi udzielone w ramach zadań domowych i kolokwium jest obecność właściwych analiz w raporcie generowanym przez SPSS, dodanym jako załącznik do wykonanego zadania zaliczeniowego.
Czas na wykonanie każdego z dwóch zadań domowych (w terminie pierwszym i poprawkowym): dwa tygodnie od dnia udostępnienia zadania. Za każdy dzień opóźnienia w przesłaniu zadania domowego odejmowany jest 1 punkt od oceny zadania. Każde zadanie zaliczeniowe (zadania domowe i kolokwium) może być poprawiane jednokrotnie i tylko na podstawie zgłoszonej przez studenta chęci poprawy. Udział w ćwiczeniach jest obowiązkowy. Dopuszczalna jest jedna nieobecność. Druga nieobecność wymaga zgłoszenia się do osoby prowadzącej ćwiczenia w celu otrzymania i wykonania dodatkowego zadania dotyczącego materiału realizowanego na zajęciach lub odrobienia zajęć z inną grupą ćwiczeniową. Trzy nieobecności i więcej skutkują niezaliczeniem przedmiotu.
Egzamin w terminie indywidualnym lub przywróconym może mieć inną formę niż egzamin w terminie regularnym.
Uwagi końcowe
Użyte w dokumencie męskie formy określeń dotyczących osób (np. „student”) odnoszą się do osób każdej identyfikacji płciowej.